4. สมณพฺราหฺมณสุตฺตวณฺณนา

[103] จตุตฺเถ เย หิ เกจีติ เย เกจิฯ อิทํ ทุกฺขนฺติ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺตีติ ‘‘อิทํ ทุกฺขํ, เอตฺตกํ ทุกฺขํ, น อิโต ภิยฺโย’’ติ อวิปรีตํ สภาวสรสลกฺขณโต วิปสฺสนาปญฺญาสหิตาย มคฺคปญฺญาย ทุกฺขสจฺจํ น ชานนฺติ น ปฏิวิชฺฌนฺติฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ น เม เต, ภิกฺขเวติอาทีสุ อยํ สงฺเขปตฺโถ – ภิกฺขเว, จตุสจฺจกมฺมฏฺฐานํ อนนุยุตฺตา ปพฺพชฺชามตฺตสมณา เจว ชาติมตฺตพฺราหฺมณา จ น มยา เต สมิตปาปสมเณสุ สมโณติ, พาหิตปาปพฺราหฺมเณสุ พฺราหฺมโณติ จ สมฺมตา อนุญฺญาตาฯ กสฺมา? สมณกรณานํ พฺราหฺมณกรณานญฺจ ธมฺมานํ อภาวโตติฯ เตเนวาห ‘‘น จ ปน เต อายสฺมนฺโต’’ติอาทิฯ ตตฺถ สามญฺญตฺถนฺติ สามญฺญสงฺขาตํ อตฺถํ, จตฺตาริ สามญฺญผลานีติ อตฺโถฯ พฺรหฺมญฺญตฺถนฺติ ตสฺเสว เววจนํฯ อปเร ปน ‘‘สามญฺญตฺถนฺติ จตฺตาโร อริยมคฺคา, พฺรหฺมญฺญตฺถนฺติ จตฺตาริ อริยผลานี’’ติ วทนฺติฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ สุกฺกปกฺโข วุตฺตวิปริยาเยน เวทิตพฺโพฯ คาถาสุ อปุพฺพํ นตฺถิฯ

จตุตฺถสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ